-->

İnsan Ne İle Yaşar ?

- Ocak 29, 2018

Selamunaleyküm sayın okur. Bugün sizinle "insan ne ile yaşar?" sorusunu cevaplandırmaya çalışacağız.

Çalışacağız diyorum çünkü aklımda size sunabileceğim net bir cevap yok, birkaç tane var. Zaten onlar da sizin bana çeşitli iletişim araçlarıyla yolladığınız cevaplar. Çoğul eki kullanmamın sebebi de budur. Olaya sizi de dâhil ettim.

Öğretmenler bize test çözerken her zaman ilk önce soruyu dikkatle okumamızı daha sonra cevabı bulmak için uğraşmamızı söyler. Bu taktiğin işe yaradığını düşünürsek ki yarıyor da, burada da uygulamalıyız. Sorumuz bizden insanın ne ile yaşadığının cevabını istiyor. Hepimizin aklına yeme, içme, barınma gibi temel ihtiyaçlar gelebilir ancak bunlarla hayvanlar da yaşar. Soruyu soran bizden özellikle insanın ne ile yaşadığını istiyor. İnsan diğer varlıklardan farklı ve onlardan özel olduğuna göre yaşaması için daha farklı ve özel bir şey lazım. Yani bizden insanı insan yapan şeylerden bahsetmemizi istiyor.

Peki, nedir bu insanı insan yapan şeyler? Memeli canlıların en zekisi olmamız bizi insan yapmaya yetmeyeceğiniz hepimizi biliyoruz. Bize yukarıda da bahsettiğim gibi daha özel şeyler lazım. Mesela insan hariç hiçbir canlıda ahlak göremezsiniz, onlar bizim gibi ahlak değerlerine sahip değildirler. Fakat bu sorumuzun cevabı olamaz. Biz bu cevabı karşılaştırma ile elde ettik. Neyse başka açıdan bakalım.

Biliyorsunuz bu isimde bir kitap var, Tolstoy'un yazdığı. Tolstoy, bize kitabın isminde de olduğu gibi sorar: İnsan ne ile yaşar? Tolstoy, bizimle birlikte bu sorunun cevabını kitap boyunca çeşitli hikâyelerle arar. Bize her hikâyede bu soruyu tekrar tekrar sorar bakalım bulabildik mi diye. Artık bizim bulamadığımızdan mıdır nedir Tolstoy bize insanın ne ile yaşadığını kitapta söylemiş. Tolstoy'a göre insan "sevgi" ile yaşarmış. Sevmeyen, sevilmeyen insan yaşar sayılmaz dermiş.

Yaşamında sevgi bulunmayan insan yaşıyor sayılmaz. Bu sevgi bir insana olmak zorunda değil tabii ki. Bir kediye, bir tavşana, bir balığa da sevgi duyabilirsiniz. Yapmakta bulunduğunuz şeyi seviyor olabilirsiniz. Sevgiyi sadece karşı cinse dair olan bir duyguya indirmek bu duyguyu basitleştirmek, dolayısıyla hayatı da basitleştirmek olur. Hikâyede anlatılan Mecnun bile Leyla'yı değil, Leyla'yı sevmeyi sevdiğine göre çok da şey yapmamak lazım.

Tolstoy yanlış söylememiş aslında. Sadece eksik söylemiş. İnsan sadece sevgi ile yaşayamaz. İnsan saygı ile yaşar, sorumluluklarıyla yaşar, öfkeyle yaşar, mutlulukla yaşar, güven ile yaşar ve bence en çok da umut ile yaşar.

Neden en çok umutla yaşar? Çünkü yarına dair umudu kalmamış insan, umudunu kayıp ettiği vakit yaşamayı bırakır. O artık sadece nefes alıp veren bir canlıdır. Kalbi tekrar umut ile dolana kadar yaşamaz o insan. Bir sonraki sabah önceki sabahlardan daha güzel olmalıdır. Bir sonraki güne bir amaç ile kalkmalıdır. İnsanın bir amacı olması demek, bir şeyleri anlamlandırıyor demektir. Hayatı anlamlandırıyor, yaptıklarını anlamlandırıyor, yaşadığı veya yaşayacaklarını anlamlandırıyor, bir şeyleri idrak edebiliyorsa o insan yaşıyordur.

Ya da bakın şöyle diyebiliriz. Açıkçası çok da hoşuma gitti bu deyiş. İnsan hevesle yaşar. Evet, insan hevesle yaşar. Önce yürümeye heves eder, sonra konuşmaya, sonra okula gitmeye. Daha sonra hedeflerini yani heveslerini büyütür, üniversiteye gitmeye karar verir. Belki biraz büyür kendi işini kurmaya heves eder. Dünyayı gezmeye heves eder. Heves ettiklerinin yapabildiğini yapar, yapamadıkları kursağında kalır. Kursağında kalan her heves ona ağırlık yapar, yaşarken ona köstek olur. Yapamayacağımız şeylere heves etmemek gerek o halde. Fakat bu da çok zor ne yazık ki.

Ben buraya daha bir çok madde ekleyebilir, insanın "bak bu olmadan yaşayamazsın" dediğim bir sürü kavram sıralayabilirim fakat yapmayacağım. Neden? Çünkü neden yapayım? Yazdıklarım belki bir kısmınıza gereksiz gelmiş olabilir, sorumluluklara sahip olduğu bir yaşam ona saçma gelebilir. Kişiden kişiye değişebilecek şeyler söyledim yukarıda. Eğer değişmeyen varsa o da Tolstoy'a ne kadar eksik demiş diyerek ayıp etsek de onun dediği gibi "sevgi"dir. İnsan, sevdiği şeyi yaptığı sürece yaşar, sevdikleri ile birlikte olduğu sürece yaşar. Diğer türlü hayat ona zulüm olur. Descartes'in bununla ilgili bir hikâyesi vardı, size anlatsam çok güzel olurdu ama anlatmayacağım artık onu da başka bir zaman anlatırım.

Hayırlı yaşamalar! Umarım geri kalan hayatınız hep yapmaktan hoşlandığınız şeylerle geçer.

2 yorum

avatar

Teşekkürler batman,
insan karma karışıktır ancak kullanma kılavuzuna göre yaşar
tabii bence...
en etkili sağlam yaşam koşulu da budur
Kılavuza yönelmek duasıyla
Allah razı olsun üstad

avatar

Bazen benim için eski bir tanıdık olduğunu düşünüyorum güzel dostum


EmoticonEmoticon

 

Hmm Arama

-->